26 Eylül 2025, Türk gazeteciliğinin ve edebiyatının önemli isimlerinden Hıfzı Topuz’un vefatının ikinci yıldönümü.
İLAD iletişim Araştırmaları Derneği’nin kurucusu Türk basınının çınarlarından, gazeteci, yazar ve iletişimci Hıfzı Topuz’u, aramızdan ayrılışının ikinci yılında özlemle anıyoruz.
1923 doğumlu olan ve cumhuriyetin 100. yılında yüz yaşında vefat eden Hıfzı Topuz, Türkiye’de gazeteciliğin meslekleşmesi, basın özgürlüğünün gelişmesi ve iletişim eğitiminin kurumsallaşması için ömrünü adayan öncü isimlerdendi. Genç yaşta başladığı gazetecilik serüveni onu yalnızca haber peşinde koşan bir muhabir değil, aynı zamanda düşünce üreten, araştıran ve sorgulayan bir entelektüel haline getirdi.
Sadece Türkiye’de değil dünyada da habercilik eğitimi ve mesleğin gelişimi için uğraş verdi. Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür örgütü UNESCO’da uzun yıllar görev yaparak basın özgürlüğü, halkla ilişkiler ve iletişim politikaları alanında uluslararası çalışmalar yürüttü. UNESCO desteği ile Ankara’da Basın Yayın Yüksek Okulu’nun kurulmasına öncülük etti. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi ve bugünkü İletişim Fakülteleri bu temele konulan harç ile yükseldi ve gelişti.
Türkiye’ye döndüğünde İLAD’ın kuruluşuna öncülük etti. İLAD’ın uzun yıllar başkanlığını yaptı, daha sonra da onursal başkanımız oldu.
Hıfzı Topuz sadece akademiye değil ülkemizin yazın dünyasına da önemli katkılar sundu. Yakın tarihimizi roman tadında anlatan kitapları yalnızca bir dönemi anlatmakla kalmadı; genç okura geçmişi de aktardı. Ayrıca basın tarihi karikatür tarihi ile ilgili çalışmaları Türk basınının belleğini de gelecek kuşaklara aktardı.
Hıfzı Topuz, yalnızca bir gazeteci değil; aynı zamanda cumhuriyet değerlerini savunan bir aydın, basın etiğinin yılmaz savunucusu ve öğrencilerinin “Hoca”sı olarak hafızalarda yer etti.
Bugün onu anarken, bize bıraktığı mirası hatırlıyor, ifade özgürlüğünün ve bağımsız gazeteciliğin ne kadar kıymetli olduğunu bir kez daha hatırlıyoruz.
Hıfzı Topuz: Gazeteciliğin ve Edebiyatın Ustası
25 Ocak 1923’te İstanbul’da doğan Hıfzı Topuz, Galatasaray Lisesi’nde başlayan eğitim yolculuğunu İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamladı. Ancak kariyerini şekillendiren, 1940’larda Akşam gazetesinde adım attığı gazetecilik dünyası oldu. Vatan, Cumhuriyet ve Milliyet gibi dönemin önde gelen gazetelerinde muhabirlikten yazı işleri müdürlüğüne uzanan bir yol izledi.
Paris’te geçirdiği yıllarda, Nazım Hikmet, Fikret Mualla ve Zekeriya Sertel gibi isimlerle yaptığı röportajlar, onun yalnızca bir haberci değil, aynı zamanda bir kültür elçisi olduğunu gösterdi.
İstanbul Gazeteciler Sendikası’nın kurucularından biri olarak, basın özgürlüğü ve gazetecilerin hakları için mücadele etti. UNESCO’da uluslararası gazetecilik projelerinde çalıştı; Afrika, Hindistan ve Filipinler’de basın etiği ve standartları üzerine seminerler düzenledi, gazetecilerin güvenliği için projeler geliştirdi.
Topuz’un yazarlık kariyeri, 1990’lardan itibaren yazdığı romanlarla yeni bir boyut kazandı. Meyyâle ile başlayan edebiyat yolculuğu, Başın Öne Eğilmesin ile Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandı. Elveda Afrika, Hoşça Kal Paris gibi anı kitaplarında, yurtdışındaki deneyimlerini aktardı. Eserleri, tarihsel ve toplumsal meselelere duyarlı bir bakış açısı sunarken, sade ve etkileyici üslubuyla dikkat çekti.
Afrika Diplomatik Akademisi Barış ve Dostluk Ödülü, Sertel Demokrasi Ödülü ve Basın Özgürlüğü Nişanı gibi ödüller, mesleki duruşunun takdir edildiğini gösterdi. Akademik dünyada da etkili olan Topuz, Anadolu ve İstanbul üniversitelerinde iletişim dersleri verdi. İletişim Araştırmaları Derneği’ni (İLAD) kurarak gazetecilere iletişim eğitimi veren akademisyenleri buluşturdu.
Meslektaşları, onu mütevazı, çalışkan ve ilkelerine bağlı bir kişi olarak tanımlıyordu.
2023’te aramızdan ayrılan Hıfzı Topuz, kalemiyle demokrasi, özgürlük ve insan hakları için mücadele eden bir aydındı. Bugün, onun bıraktığı mirası anarken, basın etiği ve edebi üretkenlik konusundaki katkılarının değeri bir kez daha anlaşılıyor. Hıfzı Topuz’un anısı, gazetecilik ve edebiyat alanında ilham vermeye devam ediyor.
Onun kalemi, cesareti ve öğrettikleriyle daima yaşayacak.
Saygıyla, özlemle…
